دکتر سلام

درمان گرمازدگی

درمان عوارض مرتبط با گرمازدگی بستگی به شدت آن دارد. درمان فوری گرمازدگی یک فوریت پزشکی است. اگر دیدید کسی دچار گرمازدگی شده، فوراً یک آمبولانس خبر کنید یا هر چه سریع تر او را به نزدیک ترین بیمارستان برسانید. اولین اقدام ، کاهش هر چه سریع تر دمای بدن فرد است.

پیشگیری از گرمازدگی

زمانی که شاخص گرما بالا است، باقی ماندن در محیطی یا تهویه مطبوع مناسب بهترین اقدام محسوب می‌شود. اگر باید در فضای آزاد حضور داشته باشید، با مد نظر قرار دادن برخی اقدامات می‌توانید از گرمازدگی پیشگیری کنید که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- پوشیدن لباس‌های سبک، گشاد و رنگ روشن به همراه یک کلاه مناسب، مانند کلاه‌های حصیری

- استفاده از محصولات ضد آفتاب با SPF 30 یا بیشتر

- نوشیدن مایعات فراوان. برای پیشگیری از کم آبی بدن به طور کلی نوشیدن هشت لیوان آب، آبمیوه یا آب سبزی در روز توصیه شده است. از آنجایی که بیماری مرتبط با 

گرما می‌تواند در نتیجه تخلیه نمک نیز رخ دهد، استفاده از یک نوشیدنی ورزشی سرشار از الکترولیت طی دوره‌های گرما و رطوبت شدید نیز می‌تواند مفید باشد.

- اقدامات احتیاطی بیشتر هنگام ورزش یا کار در فضای آزاد را مد نظر قرار دهید. توصیه کلی مصرف ۲۴ اونس مایع (حدود سه لیوان) دو ساعت پیش از ورزش و مصرف ۸ اونس

 (یک لیوان) آب یا نوشیدنی ورزشی درست پیش از انجام ورزش است. طی انجام ورزش نیز شما باید هر ۲۰ دقیقه ۸ اونس (یک لیوان) آب دیگر مصرف کنید، حتی اگر احساس 

تشنگی نمی‌کنید.

- فعالیت‌های فضای آزاد خود را دوباره برنامه‌ریزی کرده یا لغو کنید. در صورت امکان حضور خود در فضای آزاد را برای زمان‌های خنک‌تر روز، مانند اوایل روز یا پس از غروب خورشید،

 برنامه‌ریزی کنید.

از دیگر راهبردها برای پیشگیری از گرمازدگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

- بر رنگ ادرار خود نظارت داشته باشید. ادرار تیره‌تر نشانه‌ای از کم آبی بدن است. به میزان کافی آب بنوشید تا رنگ بسیار روشن ادرار حفظ شود.

- وزن خود را پیش و پس از ورزش اندازه‌گیری کنید. نظارت بر وزن آبی از دست رفته می‌تواند به تعیین میزان آبی که باید بنوشید، کمک کند.

- از مایعات حاوی کافئین یا الکل پرهیز کنید زیرا هر دو ماده می‌توانند موجب از دست رفتن مایع بیشتر و تشدید بیماری مرتبط با گرما شوند. همچنین، نمک مصرف نکنید،

 مگر اینکه پزشک به شما چنین توصیه‌ای کرده باشد. مصرف نوشیدنی‌های ورزشی یا آبمیوه ساده‌ترین و امن‌ترین روش برای جایگزینی نمک و الکترولیت‌های از دست

 رفته دیگر طی دوره امواج گرما است.

- اگر به صرع یا بیماری قلبی، کلیوی یا کبدی مبتلا هستید، رژیم‌های محدود از نظر مصرف مایعات را دنبال می‌کنید یا با یک مشکل احتباس مایع مواجه هستید، پیش

 از افزایش میزان مایعات مصرفی با پزشک خود صحبت کنید.

گرما زدگی خفیف Heat cramps 

علائم گرما زدگی خفیف شامل درد در شکم، بازو و ساق است و به علت کمبود آب و املاح در اثر تعریق زیاد بوجود میاید. برای درمان آن باید ورزش را متوقف کرد، عضلات دردناک را به آرامی کشش داد و آب خنک حاوی املاح نوشید.

گرما زدگی متوسط Heat syncope

علائم گرما زدگی متوسط شامل ضعف، احساس خستگی شدید و از حال رفتن است. احساس تشنگی شدید، سردرد، تهوع، استفراغ و گیجی هم از دیگر علائم آن است.

این عارضه بیشتر در چند روز اول اوقاتی پیش میاید که فرد در یک هوای گرم کار و فعالیت جدیدی را که به آن عادت ندارد شروع میکند. اگر بعد از یک تعریق شدید فقط آب بدون املاح استفاده کنیم احتمال ایجاد این وضعیت زیاد است.

درمان عبارتست از : فرد را به یک محل خنک منتقل کنید. لباس های او را درآورید. اگر هوشیار است به او آب خنک ک حاوی املاح است بدهید. با پنکه و حوله خیس او را خنک کنید. بیمار را به پزشک ببرید.

268

گرما زدگی شدید Heat stroke

تعریف این وضعیت از لحاظ پزشکی اینست که درجه حرارت مرکزی بدن از ۴۰ درجه سانتیگراد بیشتر شود. علائم آن بصورت تهوع، تشنج، کاهش سطح هوشیاری و کما است.

درمان عبارتست از : سریعا با اورژانس تماس بگیرید. بیمار را در یک وان یخ قرار دهید. تمام لباسهای او را درآورید. تکه های یخ را در زیر بغل، کشاله ران و گردن بیمار قرار دهید.

عناب و شکر

برای رفع گرمازدگی بهتر است عناب را در آب جوشانده و با کمی شکر به صورت خنک میل کنید. همچنین خوردنی‌های سرد و تر مانند گل بنفشه، خاکشیر،

 هندوانه و تخم خیارین (خیار، کدو، هندوانه و خربزه) نیز توصیه می‌شود. البته بهترین دارو برای رفع گرمازدگی دم کرده عناب و زرشک است که همراه با مقداری شکر میل 

می‌شود.

خاکشیر یخ زده و شربت آب‌لیمو

استفاده از خاکشیر یخ‌زده و شربت آب‌لیمو برای جلوگیری از گرمازدگی موثر است. برای جلوگیری از اسهال و تأثیر خنکی، خاکشیر باید به شکل یخ‌زده یا همراه خرده یخ مصرف 

شود، در غیر این صورت ملین و اسهال‌آور است.

با توجه به گرمی و آلودگی هوا، مصرف آب‌لیمو نیز به دلیل داشتن ویتامین C که دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده است، توصیه می‌شود و نیاز است هر دو روز یک بار، یک عدد لیمو 

در آب مصرفی استفاده شود.

تـخـم شـربـت

تخم شربت در حقیقت دانه گیاه ریحان است که به علت داشتن ترکیبات لعاب‌دار به صورت محلول در آب (شربت) استفاده می‌شود. لعاب این دانه‌ها پس از جذب آب، به صورت 

ژله‌ای درمی‌آید که می‌تواند برای رفع عطش مورد استفاده قرار گیرد. تخم شربتی در طب سنتی ایران به عنوان رفع کننده التهابات دستگاه تناسلی و مجاری ادرار کاربرد بسیار 

داشته است.

بـه‌لیــمــو

به‌لیمو گیاهی به صورت درختچه است که از برگ آن استفاده می‌شود. این گیاه از قدیم در طب سنتی ایران به عنوان آرام‌بخش، ضد تشنج، ادرارآور، رفع کننده‌ سرگیجه و

 تپش قلب مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز از آن استفاده می‌شود.

هندوانه

هندوانه یک میوه تابستانی لطیف، آبدار، خنک کننده، آرام بخش و مسکن التهابات درونی است که اصولا برای رفع عطش در اوج گرمای تابستان مصرف می‌شود و مورد پسند 

بسیاری از مردم است. طبیعت هندوانه سرد و تر است و برای افراد گرم مزاج بسیار مطلوب است. مربای پوست هندوانه برای رفع حرارت بدن، رفع تشنگی و گرمازدگی بسیار

 مفید است.

گلاب

بنابر اعلام دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی تهران، برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خوراندن گلاب همراه با مقداری یخ است، به قدری که باعث استفراغ 

شده و صفرا را خارج کند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می‌برد و بدن را تقویت می‌کند. بوییدن گلاب برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.

درمان های اولیه و اقدامات خانگی برای رفع گرمازدگی

اگر شما یا هر کس دیگری علائمی از گرمازدگی داشته باشید، ضروری است که فورا از گرما خارج شوید و ترجیحا در یک اتاق تهویه مطبوع استراحت کنید اگر نمیتوانید داخل بروید،

 سعی کنید نزدیکترین مکان خنک و مکان سایه را پیدا کنید سایر راهبردهای توصیه شده، عبارتند از

مایع زیاد بنوشید (از کافئین و الکل اجتناب کنید)

هر لباس تنگ و یا غیر ضروری را در بیارید

یک دوش خنک، حمام یا حمام بدون وان بروید

سایر اقدامات خنک کننده، مانند : پنکه یا از حوله های یخ استفاده کنید اگر این اقدامات ظرف مدت 15 دقیقه نتواند شما را درمان کند، کمک های اورژانسی را پیدا کنید، 

زیرا گرمازدگی می تواند تا سکته پیشرفت کندبعد از اینکه گرمازدگی شما رفع شد، در هفته پیش رو شما باید حساسیت بیشتری نسبت به دمای بالا داشته باشید

بنابراین بهتر است از آب و هوای گرم و فعالیت های سنگین اجتناب کنید تا زمانی که دکتر شما بگوید که می توانید فعالیت های طبیعی خود را از سر بگیرید.

منبع :دکتر یک